Ấn phẩm Miền bắc khai nguyên của tác giả Toan Ánh được Cơ Sở Tiến Bộ ấn hành năm 1969. Ấn bản đang được lưu giữ tại Quán Sách Mùa Thu là bản in lần thứ nhất. Sách có tình trạng đẹp gần như hoàn hảo. Bìa, gáy và ruột sách rất đẹp. Lõi sách chắc chắn.
Miền bắc khai nguyên nằm trong bộ Việt Nam chí lược gồm 5 cuốn mới in được 3: Người Việt đất Việt, Miền Bắc khai nguyên, Cao nguyên miền thượng (2 cuốn còn lại là: Miền Trung kiên dũng, Miền Nam phú cường chưa in được không rõ lý do).
Đọc qua tên sách, có lẽ bạn đọc đã hiểu ngay nội dung tập sách cốt nói lên những cái gì liên quan tới miền Bắc, nơi phát xuất của dân tộc Việt Nam.
Thực vậy, dây là một tập chí lược nói về miền Bắc Việt Nam, Trải qua bao nhiêu cuộc hưng vong của đất nước và với mấy ngàn năm lịch sử, ở nơi trung tâm khai nguyên này của dân tộc, tổ tiên chúng ta đã phải luôn đấu tranh đẻ giữ cho giống nói được tồn tại, đất nước được vững bền, văn hóa được mở mang…
Trước hết chúng ta phải đấu tranh chống lại sự thôn tính của ông láng giềng khổng lồ là nước Trung Hoa luôn luôn muốn sáp nhập nước ta làm quận huyện và đồng hóa dân ta với người Hán tộc. Chúng ta đã thắng, cương giới đất nước vẫn nguyên vẹn, giống nòi Việt tộc vẫn bảo toàn.
Chống với người, chúng ta lại chống với cả thiên nhiên, vì tạo hóa đối với dân tộc chúng ta rất khe khắt.
Đất nước chúng ta từ ngày lập quốc chỉ vỏn vẹn gồm Bắc Việt và miền Bắc Trung Việt, thì những nơi này nếu không phải là thượng du với đất đá cằn cỗi, với bệnh sốt rét rừng, với muỗi, với vắt, trung du với những đồi trọc khô khan, thì cũng là trung châu với những đồng lầy cây hoang cỏ dại.
Dân tộc chúng ta đã phải vượt biết bao nỗi khó khăn, không ở được thượng du và trung du, đành phải dồn nhau về ở cả miền Trung châu Bắc Việt, và với công trình của bao nhiêu thế hệ đã biến những cánh đồng lầy thành những đồng ruộng phì nhiêu.