Cuốn sách gồm hai phần:

Phần một: Hướng dẫn làm văn nghị luận xã hội. Phần này cung cấp cho người đọc những kiến thức chung nhất về văn nghị luận xã hội; hướng dẫn kĩ năng làm văn nghị luận xã hội; các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận xã hội (Đề bài yêu cầu nghị luận (trực tiếp) về một vấn đề thuộc lĩnh vực xã hội được thể hiện qua một câu tục ngữ, một câu danh ngôn, qua một ý thơ, ý văn,…; Đề bài yêu cầu nghị luận về một vấn đề thuộc lĩnh vực xã hội nhưng xuất phát từ sự thể hiện của vấn đề đó trong văn học). Đặc biệt, phần Một số lưu ý khi làm bài văn nghị luận xã hội ngắn đưa ra những lời khuyên cần thiết khi học về nghị luận xã hội; khi làm bài văn nghị luận xã hội và khi làm bài nghị luận xã hội ngắn trong đề thi.

Mỗi vấn đề trên được triển khai theo hướng kết hợp giữa cung cấp kiến thức cơ bản với rèn luyện kĩ năng nhằm giúp học sinh thuần thục các thao tác cần thiết khi viết bài và biết cách viết bài văn nghị luận xã hội ngắn đạt điểm cao.

Phần hai: Giới thiệu 199 bài văn nghị luận xã hội ngắn. Phần này giới thiệu với bạn đọc 199 đề văn nghị luận xã hội (bao gồm cả nghị luận về một tư tưởng đạo lí và nghị luận về một hiện tượng xã hội) kèm theo dàn ý sơ lược và bài viết tham khảo.